*Trước khi hỏi, hãy làm những việc sau... bạn thử
@Tìm câu trả lời = cách search web (google, yahoo...)
@Tìm câu trả lời = cách thử làm trước, hay trãi nghiệm nó
@Tìm câu trả lời = cách đọc source code (nếu biết)

Bởi vì 90% khả năng bạn k0 fải là ngừơi đầu tiên gặp fải vấn đề đó, và nó đã được giải quyết, trả lời nhiều lần rồi.

Khi đặt câu hỏi, bạn cố gắng nói thật đầy đủ và tốt nhất nói luôn bạn đã làm gì với vấn đề đó, bạn đã thử nó như thế nào? Càng tốt hơn nũa, bạn thử nói ra những gì bạn học được từ việc (hỏi và đáp) này.

*Khi hỏi, chọn kỹ forum, hãy linh họat trong việc chọn nơi bạn đặt câu hỏi. Bạn sẽ dễ bị lơ đi, nếu bạn
@ lạc đề
@ gửi câu hỏi wá dễ đến chỗ những câu hỏi khó được mong đợi, hoặc ngược lại
@ Rải bài post của mình đến nhiều nơi, cùng 1 nội dung.
Cho nên, một lần nữa Google và fương fáp "web-search" lại là bạn tốt của bạn. Sử dụng chúng để tìm trang web liên quan đến fần cứng hay fần mềm mà bạn đang đau đầu vì nó. Thường nó sẽ cho link đến 1 số trang FAQ (Câu hỏi thường gặp), và 1 số mailling list. Fương fáp gửi vào mailling list sẽ là cách cuối cùng bạn tìm đến nếu bạn đã ráng sức (bao gồm việc đọc số FAQ bạn tìm được). //chúng ta hơi ít gặp mailling list nhỉ? Nên bỏ qua nó nhé!

*Hãy tận dụng tiêu đề! Đừng tưởng tiêu đề k0 quan trọng, theo tôi nó sẽ quyết định người ta có hay k0 muốn xem topic của bạn. Nếu bạn hỏi "SQL injection... How to?" hay "Cấu hình IIS..." thì chắc chắn tôi k0 click vào đâu, tại vì tôi có xem cũng k0 biết . Vậy ai sẽ click vào? Ai có khả năng trả lời và có ý định bỏ thời gian ra sẽ giúp bạn. Như vậy k0 tốt sao? Thay vì "Help me... KHẨN CẤP!!!" và ai cũng đâm đầu vào xem rốt cuộc ngòai vùng fủ sóng của người ta --> k0 trả lời --> lãng fí thời gian và lãng fí bandwidth

Thôi trở lại với article của cụ Eric Steven Raymond. Những câu hỏi sau được ông ta đánh giá là:
@ Stupid: HELP! Video doesn't work properly on my laptop!
@ Smart: XFree86 4.1 misshapen mouse cursor, Fooware MV1005 vid. chipset
@ Smarter: XFree86 4.1 mouse cursor on Fooware MV1005 vid. chipset - is misshapen
Ghi càng nhiều thông tin liên quan lên tiêu đề càng tốt, như vậy người ta xem qua cũng có thể hình dung mình muốn gì. 1 công thức tốt của 1 tiêu đề là "đối tượng - triệu chứng (hay mô tả)", giống như cái tiêu đề @Smarter vậy.

*Nội dung câu hỏi nên thật rõ ràng, tinh giản
@Cho biết tỷ mỉ, triệu chứng của vấn đề bạn gặp fải
@Cho biết thông tin về môi trường xảy ra vấn đề (cấu hình, hệ điều hành, trình ứng dụng...) Như là Red Hat 8.0, Slackware 5.1; WinXp build 2600 sp2...
@Cho biết bạn đã đối fó với nó như thế nào
@Cho biết những thay đổi có liên quan đến vấn đề đó trong máy tính của bạn.

Nếu bạn xài các trình thử nghiệm alpha, beta... khi bạn tìm được con bug thì bạn nên tham khảo How to Report Bugs Effectively của Simon Tatham.

*Mô tả vấn đề 1 cách khách quan, k0 đóan mò
Sau đây lại là ví dụ về câu hỏi:
@Stupid: I'm getting back-to-back SIG11 errors on kernel compiles, and suspect a hairline crack on one of the motherboard traces. What's the best way to check for those?
@Smart: My home-built K6/233 on an FIC-PA2007 motherboard (VIA Apollo VP2 chipset) with 256MB Corsair PC133 SDRAM starts getting frequent SIG11 errors about 20 minutes after power-on during the course of kernel compiles, but never in the first 20 minutes. Rebooting doesn't restart the clock, but powering down overnight does. Swapping out all RAM didn't help. The relevant part of a typical compile session log follows.

*Đừng bắt người ta trả lời vào email riêng của mình
Bởi vì vấn đề của bạn sẽ là bài học cho người khác, hơn nữa những người giỏi hơn có thể có cách hay hơn để giúp bạn và giúp mọi người.

*Thông thường k0 nên hỏi những câu yes-no nếu bạn thật sự muốn vậy.
VD:
Bác XYZ hỏi: "Tui cài RedHat cùng với WinXP được k0?"
Mình sẽ trả lời "Được. "
Và sau đó XYZ hỏi típ "Làm như thế nào?"
Mình: "Cài Xp trước, sau đó RH "
XYZ hỏi típ: "biết là vậy rồi nhưng mà mình muốn lúc khởi động thì mình có thể chọn XP hay RH thì làm thế nào?"...

Giời ơi... thì ra lão này muốn multiboot đây mà!!! Sao không hỏi quách đi cho rãnh chuyện!

*Lịch sự k0 bao giờ thừa, và đôi khi nó giúp được 1 tay

Bạn hãy dùng những từ như "Xin cám ơn", "Cám ơn bạn đã quan tâm đến topic này...", "Cảm ơn bạn đã giúp đỡ"... chỉ là tỏ lòng biết ơn người ta đã bỏ thời gian ra giúp mình. Thật ra đây k0 fải là điều quan trọng nhất, nhưng có nó thì tốt hơn chứ?! Tuy nhiên nên chú ý khi dùng cụm từ "Cảm ơn trước", có người cho rằng bạn đang cảm ơn ai thế nhỉ, cám ơn trước rồi sau này khỏi cảm ơn nữa à?

*Và nếu bạn k0 hiểu người ta trả lời cái gì hết thì bạn cũng đừng vội bẻ ngay 1 câu "mình chẳng hỉu gì ráo!" mà chịu khó ngồi ngẫm hoặc GOOGLE lần nữa, theo hướng của bài trả lời.
For example, suppose I tell you: "It sounds like you've got a stuck zentry; you'll need to clear it." Then:
Here's a bad followup question: "What's a zentry?"
Here's a good followup question: "OK, I read the man page and zentries are only mentioned under the -z and -p switches. Neither of them says anything about clearing zentries. Is it one of these or am I missing something here?"

{VD: Nếu ông XYZ được câu trả lời: "Có vẻ bạn đang có vấn đề với zentry; bạn nên dọn sạch nó" và...

Câu hỏi típ nối (tồi): "zentry là cái gì?"

Câu hỏi típ nối (hay): "Vâng, tôi đã đọc trang hướng dẫn (manual page) và zentries chỉ được nhắc đến qua tham số -z và tham số -p. K0 cái nào nói gì về dọn sạch zentries cả. Có fải bạn đang nói đến 1 trong số chúng hay tôi thiếu sót điều gì?"}

Trên đây là tổng quan về cách đặt 1 câu hỏi có hiệu quả. Nếu bạn nào cảm thấy hứng thú với việc này, xin mời xem nguyên văn How To Ask Questions The Smart Way của tác giả Eric Steven Raymond. Bạn nên ghé qua 1 chút bởi vì mình dịch rất tồi và rất nhiều chỗ mình đã bỏ qua hoặc lèo lái đi 1 tí (vì ngôn ngữ nhạy cảm, hoặc vì k0 liên quan, k0 fù hợp...) mong các bạn thông cảm.